0-12 сартай хүүхдийн өсөлт хөгжил

1 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Бага зэргийн хөдөлгөөн хийж эхэлдэг
• Өнгө ялгаж эхлэнэ (улаан, шар, хар бас цагаан)
• Хүний нүүрний хувирлыг ялгаж харж чаддаг
• Дуу хоолойг ялгаж салгана
• Ээжийнхээ дуу хоолой, үнэр, тэврэлтийг мэдэрдэг
• Хөдөлгөөнтэй болон хөдөлгөөнгүй зүйлийг тогтож хардаг болно
• Доошоо харж хэвтэн толгойгоо даах гэж оролдоно

2 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Инээмсэглэнэ, дуу хоолойгоор болон нүүрний хувирлаар өөрийгөө илэрхийлнэ
• Хөдөлж буй зүйлийг дагуулан харах
• Дуу чимээ гарсан үед тэр зүг рүү толгойгоо харуулан хайдаг
• Доошоо харж хэвтэн толгойгоо даах гэж оролдоно
• Гангана

3 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Аав ээжийгээ хараад танина, инээнэ
• Гомдоллож эсэргүүцэх үедээ уйлагнана
• Ганганаж ярина
• Тоглоом харах үедээ авах гэж гараа сунгана
• Тоглоом авч амандаа хийнэ
• Толгойгоо даана, доошоо харж хэвтэн мөрөн дээгүүрээ харна
• Эргэх гэж оролдоно
• Толгойгоо эргүүлнэ
• Дуу чимээ болон гэрэл гарсан зүгт харна

4 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Ээжийгээ болон хамт байдаг хүмүүсээ танина
• Таньдаг хүмүүсээ дуу хоолойгоор нь таних ба танихгүй хүний дуу хоолойноос ялгаж чадна
• Тоглоомоо 2 гартаа дамжуулна
• Тоглоомыг 2 гараараа зэрэг авах хөдөлгөөн хийнэ
• Нэрээр нь дуудахад хариу үйлдэл үзүүлнэ
• Толгойгоо эргүүлж чаддаг болно
• Таних болон танихгүй эд зүйлд өөр өөр хариу үйлдэл үзүүлнэ
• Өөрийн гэсэн “хайртай” болон “дургүй” тоглоомтой болно
• Хооллох үед хөхөөрөө тоглох ба гараараа барьдаг болно

5 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Зургийг их тааламжтайгаар харна
• Шулганана
• Ямар нэг зүйлийг барина, шиднэ
• Таньдаг болон таньдаггүй хүмүүсийг ялгаж чадна
• Танихгүй хүнийг хараад хариу үйлдэл үзүүлнэ
• Ганцаараа 5-10 минут тоглоом тоглоно
• Эргэж чаддаг болно, гар дээрээ тулна, суух гэж оролдоно
• Тоглож байхдаа шулганана

6 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Сонссон дуу авиаг дуурайна
• Хүний яриаг анхааралтай сонсоно
• Тоглоомыг 2 гартаа ээлжлэн өөр өөр байдлаар барина
• Барьсан зүйлээ унагаана, буцааж авна
• Нэг газраас нөгөө рүү эд зүйлийг шилжүүлнэ
• 10-20 см зайд байгаа тоглоом руу гараа явуулна
• Дэмжлэгтэйгээр босож, сууж чаддаг болно

7 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Маш олон үгний утгыг мэддэг болно
• Ээжийгээ хараад хөөрнө
• Ээж нь үлдээгээд явах үед айж эхэлдэг
• Зогсох гэж оролдоно
• Ганцаараа сууж сурна
• Мөлхөж сурна
• Өнхөрнө
• Тоглоомоо зөөж тавих, нүдэх, савах, шидэх зэргээр хэрэглэнэ
• Халбаганаас идэж, аяганаас ууж сурна
• Маш сайн шулганаж ярина
• Толгойгоо бүрэн хянаж, ашиглаж чадна
• Дээшээ харж хэвтэж байхдаа бөгсөө дээш өргөж буулгана
• Хүүхдийн хөдөлгөөнтэй дуунд баясан хөөрнө, хөдөлгөөнтэй тоглоом тоглоно

8 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Яг л ярьж байгаа юм шиг шулганана
• “гараа өг”, “толгойгоо өргө” гэх мэт үгсийг ойлгож гүйцэтгэдэг болно
• Ээж нь орхих үед улам илүү айх болно
• Тоос сорогч, дуудлага, нохой хуцах гэх мэт чимээнээс айна
• Өөрөө босож, юм түшиж явж чадна
• Ганцаараа сууна
• Хурдан шаламгай мөлхөнө
• Зөөлөн идэх зүйлийг өөрөө иднэ
• Нухаш иднэ
• Хүнтэй нуугдаж тоглоно
• Өвдөглөж босно, хөлөө давуулна
• Хүний заасан газар руу харж, тэр зүгт тэмүүлнэ
• Гартаа юм барин мөлхөж чадна
• Гараа дэрвэж, гар даллана
• Бортого дээр суух гэж оролдоно

9 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Өөрөө юмнаас барин, эсвэл 2 гараас нь барихад хөлөө зөөнө
• Жижиг зүйлийг 2 хуруугаараа чимхэн авна
• “Аваад ир”, “Надаа” гэхэд эрж хайж авчирч өгнө
• Өөрийн нэрийг мэддэг болохоос гадна дуудах үед эргэн харна
• Хүн ханиаж найтаахад дуурайх гэж оролдоно
• Хүмүүст авьяасаа үзүүлнэ
• Гараа дэвж юмсыг хооронд нь мөргөлдүүлж цохино
• Нэг гартаа юм бариад мөлхөж чадна
• Юм тулан зогсож чадна

10 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Юм түшин зогсдог болно, ямар ч байрлалаас сууж сурна, өөрөө хөл дээрээ босож чадна, хүний тусламжтай алхана
• Нуугдаж тоглох дуртай
• Өөр өөр хүүхдүүдэд янз бүр хандана
• Сурсан зүйлээ дуртайяа давтаж хийнэ
• Өөр хүний нүүрний хэсгүүдийг заана
• Анхны үгнүүдээ үелэн хэлнэ
• Шээж баахаа дуу гарган мэдэгдэнэ
• Бусад хүүхдүүдтэй дуртай тоглоно
• Ойр дотны хүнээ даган дуурайна
• Шүүгээний нүд онгойлгож, доторхийг нь ухна

11 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• Бие даан итгэлтэй зогсоно, өөрөө хэд хэд алхана
• Хүүхэлдэй, машин, шоо, бөмбөг гэх мэт үгийн утгыг ойлгоно
• Нуугдах, бөмбөг шидэж тоглох дуртай
• Юм түшээд зогсож байхдаа урагш тонгойно
• Зогсож байгаад уналгүйгээр сууж чадна
• Өлмий дээрээ зогсож чадна
• Хагас өвдөглөж сууна, доош тонгойно
• Хайрцагны тагийг өөрөө нээж чадна
• Сандал түшин, түрж явна
• Халбага бариулахад ам руугаа хийнэ
• Гутал оймсоо өөрөө тайлна
• Хүний нүүрний хувирлыг даган дуурайж баясана

12 сартай хүүхэд юу чаддаг вэ?

• 10-15 хялбар үгнүүдийг хэлж сурна
• Өөрөө явж чаддаг болно
• Өөр өөр хүмүүстэй өөр өөр харьцана
• Тоглоомон жижиг пирамидыг зөв хийж чаддаг болно
• Тод зурагтай үлгэр сонсож чаддаг болно
• Унтахгүй гэж зөрүүдлэнэ
• Сэтгэлзүйн байдал хувирамтгай болно
• Эцэг эхээсээ холдохгүйн тулд уурлаж, уйлна
• Дургүй хоолоо идэхгүй гэж дургүйлхэнэ
• Хүнтэй тоглож сурна
• Зогсож байгаад өөрөө сууна
• Дугуйтай ширээ, манеж түрээд явна
• Юмсыг сугандаа хавчуулна
• Хөгжмийн аясаар дуу аялж, биеэ хөдөлгөнө
• Хоолыг зажилж иддэг болно
• Аяга халбага хэрэглэж сурсан байна

218

Бахархмаар

88

Гоё

56

Хөөрхөн

34

Буруу

18

Гайхмаар

15

Ха Ха

12

Тэнэглэл

11

Харамсалтай

Баярлалаа!