Төвдийн өөртөө засах орон

Нийтлэгч: Жаргал

Огноо: 2015/11/23

Total0
0

Төвд нь манай дэлхийн хамгийн өндөрлөг хэсэгт буюу далайн түвшинээс дээш 4000 м өндөрт орших, 1965 онд БНХАУ-ын бүрэлдэхүүнд орсон, автономит район юм. Ганцхан НҮБ энэ бүс нутгийг Хятадын эзэмшил гэж зөвшөөрдөггүй. Нийгмийн амьдрал нь Төвдийн буддизмын хуулиар явагддаг. Төвдийн үндсэн шашин нь буддизм. 1959 он хүртэл эрчүүдийн ихэнх нь сүмд шавилан суудаг байв. Төвд нь VII зуунд бие даасан хаант улс болон хөгжиж байсан ба VIII зуунд Бадмасамбава махаяны буддизмын үндсийг тавьж Төвдийн буддизмыг үндэслэсэн байна. 1206 онд Чингис хаан энэ мужийг эзлэн авснаар Хятадын Цин гүрний үе хүртэл монголчуудын эрх мэдэлд байжээ. XIX зууны сүүлд Төвдийн Ладакх, Сикким муж Британий Энэтхэгийн мэдэлд шилжсэн бөгөөд 1906 онд Англи улс Төвд дэх эрх мэдлийг хүлээн зөвшөөрчээ. 1912 онд Хятадын Цин гүрэн мөхөхөд Төвдүүд тусгаар тогнолын тухай бодох болов.

Гэвч Хятад улс өөрийн удирдлагыг бэхжүүлэхийг чармайж 1950 онд Төвдэд шинэ коммунист дэглэм тогтоосон. 1951 онд Төвд Хятадын автономит муж хэмээн зарлагджээ. 1959 оны 3 сард Хятадын засаглалын эсрэг өргөн хэмжээний хөдөлгөөн өрнөснийг Хятадын арми хүчээр даржээ. 1959 оны 12 сарын 25-нд тэргүүн Далай лам Хойд энэтхэгт зугтан очиж Дармасалад байрлах болов. Соёлын хувьсгал Хятад оронд өрнөж, 4000 сүм хийдийг устгаж, шашны үйл ажиллагааг хүчээр тасалдуулах гэж оролджээ. Олон мянган Төвдүүд коммунист дэглэмээс зугтан дайжиж, гадаад орнуудад цагаачлан гарсан юм. Төвдийн хэл соёлыг хязгаарлах бодлого, хүний эрхийг зөрчсөн улс төрийн бодлого эдүгээ ч үргэлжилсээр байна. Төвдийн тусгаар тогтнолын төлөө тэмцлийг Хятадын арми хүчээр нухчин дарсан бол (1987-1989), 2008 онд энэ хэрэг явдал дахин давтагдсан байна.