Би сэтгэл зүйч биш, хүүхдийн аашийг судалдаг мэргэжилтэн ч биш, би 5 настай охины ээж хүн. Би та бүхэнтэйгээ хуваалцах ёстой “томьёо”-г олсон юм – өчүүхэн зүйлээс болж галзуурах нь уу гэлтэй хүүхдийн бодлыг өөрчлөх шидэт томьёо.
Юуны түрүүнд өөрсдийн түүхээс ярьж өгье. Охин минь цэцэрлэгт явж эхэллээ, уурлаж дургүйцнэ. Цэцэрлэгт хэзээ ч дасахгүй гэж хэлнэ. Гэртээ ч аашилна: Алимаа уурлаж өчүүхэн зүйлээр ч шуугиан тарьж аашилна. Цэцэрлэгийн багш биднийг хүүхдийн сэтгэл зүйчид хандахыг зөвлөлөө, нөхцөл байдлыг сайжруулахыг хүссэн юм.
Сэтгэл зүйч бидэнд хэрэгтэй маш олон зөвлөгөө өгсөн, нэг нь маш энгийн мөртлөө үр дүнтэй. Үүний тухай та бүхэнд хэлэхээр шийдсэн юм.
Сэтгэл зүйчийн зөвлөснөөр, хүүхдэдээ дараах зүйлийг ойлгуулах ёстой гэлээ – түүний мэдэрч байгаа болгоныг аав ээж нь ойлгож хүндэлж байгаа. Асуудал үүсэх үеэр, ямар ч шалтгаантайгаар үүссэн байж болно, юу болоод байгааг хүүхдэдээ ойлгуулахад нь туслахыг хичээнэ (5-аас дээш насныханд үр дүнтэй). Тэдний сэтгэлийг ойлгож асуудлыг шийдвэрлэхэд нь өөрсдийг нь оролцуулахад л тэдний галзуурлыг зогсоож чаддаг юм байна.
Дүр зураг: хүүхэд аашаа гаргаж эхлэх тэр мөч. Шалтгаан нь ямар байх нь чухал биш – хүүхэлдэйн гар мултраад унасан, унтах цаг болсон, гэрийн даалгавраа хийхээс татгалзсан эсвэл хийж чадахгүй байгаа. Хүүхдийнхээ нүд рүү хараад тайвнаар асууна:
ЭНЭ ТОМ АСУУДАЛ УУ, ДУНД ЗЭРГИЙН АСУУДАЛ УУ ЭСВЭЛ ЖИЖИГХЭН АСУУДАЛ УУ?
Асуудлынхаа хэмжээг тодорхойлохоор охин минь бодож эхлэх бөгөөд өөрийгөө ямар байдалд орсныгоо ойлгодог, ямартай ч гэртээ энэ арга маш их үр дүнгээ өгнө. Би энэ асуултыг тавьж охин минь хариулна, тэгээд цугтаа асуудлыг шийдэх арга замыг хайна, охин минь өөрөө санал болгоно гээч. Жижигхэн асуудал бол хурдан шийдэгдэнэ. Зарим нэг асуудлыг “дунд зэргийн” гэж хэлнэ.
Ямартай ч бид асуудлыг шийднэ, мэдээж тэр дор нь биш – аливаа зүйлийг хийхэд цаг шаардана гэдэг ойлголтыг суулгаж өгөх хэрэгтэй. Хэрвээ асуудал том бол – үл тоож орхиж болохгүй, танд тэнэг санагдсан ч гэлээ – энэ төрлийн асуудалд их цаг зарцуулах хэрэгтэй болно. Амьдралд тохиолдох зүйл бидний сонирхол, хүслээс гажууд болдог гэдгийг хүүхдэдээ ойлгуулах боломж ч болох талтай.
Энэ арга үнэхээр үр дүнгээ өгсөн саяхны нэгэн тохиолдол. Сургуулийн хувцсаа сонгож байлаа, Алимаа юу өмсөх вэ гээд л санаа нь зовоод эхлэв, гадаа сэрүүхэн байдаг. Тэр өөрийнхөө дуртай өмдийг өмсье гэлээ, харин өмд нь хими цэвэрлэгээнд байдаг. Тэгээд л охин минь “маяглаж” эхлэв, тэгэхээр нь “Охин минь, жижиг асуудал уу, дунд зэрэг үү эсвэл том асуудал уу” гэж асуулаа. Охин минь над руу хараад намуухнаар “жижиг” гэсэн юм.
Жижиг асуудлыг амархан шийдэж болно гэдгийг бид ойлгосон. Би асуудлыг шийдэх хувилбар хэлж өгнө (охин минь бодох цаг хугацаа ч өгнө), тэгээд тэр минь “өөр өмд өмсье” гэлээ. Тэгэхээр нь би “Өмднөөс өөрөө сонгоод өмсөөрэй” гэнэ. Охин минь инээгээд өмдөө сонгохоор боссон юм. Асуудлыг өөрөө шийдэж чадсанд нь би хөөргөж охиноо магтлаа. Ингээд л ээж охин асуудлаа шийдэж чадаад байгаа юм.
Хүүхдийн хүмүүжилд тусгай эсвэл ид шидийн арга барил гэж байхгүй. Хүүхдээ хүмүүжүүлэх, том болох бүхий л үе мөчийг нь цугтаа туулах – энэ бол эцэг эхийн том даалгавар. Заримдаа бид буруу замыг сонгохыг үгүйсгэхгүй, алдаагаа ойлгож өөр замыг цаг тухайд нь сонгож сурах хэрэгтэй. Хүүхдийнхээ олон аашийг давж гарч чадсанаар хонгилын үзүүрт гэрэл олж харсан учраас та бүхэнтэйгээ энэ аргыг хуваалцаж байна.
Гоё
Хөөрхөн
Бахархмаар
Гайхмаар
Тэнэглэл
Буруу
Харамсалтай
Ха Ха
Ш. Нандин-Эрдэнэ
2017/10/13 at 11:33
Ss
Tamara Janchiv
2017/10/13 at 11:38
Маш их баярлалаа.Туршаад узнэ ээ.Биднии хуучин арга хоцрогдсон бололтой аргаа барж байсан юм.
Bold Byron
2017/10/13 at 11:46
TOM AKUL kompaniudiin Tatbariig nemyylj Tsalin Nemex gartsaa oltsgooe ooo !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Ene Bagsh , Emch nariin Jagcaaliin zoxion baiguulagchdad xyrgex YG -iig sharlej egeerei . ene 50 tom kompanii ashigiin tatbariig 10%-iar l nemegdyylmeer baixiin Tegbel bagsh bitgii xel teriin alban xaagchuudiin Tsaling ch nemex bolomjtoi baimaar Jijig , dund yildberyyd xamaaraxgyi!!!
MӨH — Ix xuraliin gishyydiin erx ashgiig xendcen acuudaliig Ard tymneer canal acuulga ybuuldag negdcen cictem bii bolgomoor bna aaa. Naad ix xuraliin gishyyd chini bygd xubiin kompanitai uchir ter tom kompaniudiin tatbar nemexiig daraad baigaa um. Tyr zuur Ediin zacag muu baigaa yed ni 10 jiliin xugtsaatai tyr 20% nemcen ch yaadagiin.!!!!
MCS, Nomin, Sansar, Orgil zereg Calbaraa neegeel baigaa minii medex tomchuud baigaal bna tyr Calbar neexgyi baigaagaa ideed cuuj baij bno xedxen jil bucdiigaa bodood .Xegjingyi ornuudad 45, 65 % xyrtelch nemcen baidag gecen ASHGIIN TATBAR-iig ni. YYniig xeregjyylj tsalingaa nemex talaar Bygdeeree negdej boctsgooe oo
Khishigee Khishige
2017/10/13 at 11:46
Maralaa Doogii
Ankhnibayar Gantumur
2017/10/13 at 11:49
Urantsetseg Dendev
Ц. Дэлгэрмаа
2017/10/13 at 12:30
Solongo Soko
Gla Morous
2017/10/13 at 12:55
Батболдын Өнөболд
Gantuya Ayurzana
2017/10/13 at 13:28
Turshaad uzmeer yum bn.
Зочин
2017/10/13 at 13:56
Eh survaljaa bichih heregtei! Ehees ni unshij baisan um bna.
Ж. Шатар
2017/10/13 at 17:51
Enkhjin Jambal
Chinzorig Chinbaatar
2017/10/13 at 18:10
Тамир Бат-Очир
Ц. Энхцэцэг
2017/10/13 at 18:54
ss
Билгүүн С.
2017/10/13 at 20:16
хуцдаг эргүү пизда вэ чи?
Ora Ora
2017/10/13 at 21:13
.
?????
2017/10/13 at 22:29
udhdhdjv JFK hdd
?????
2017/10/13 at 22:29
zarindaa orood
?????
2017/10/13 at 22:29
w/o blicj
Choinaran Enerel
2017/10/13 at 22:55
Enkhmandakh Tserendorj
Uranzaya Dorjgochoo
2017/10/14 at 06:57
ss
Bold Ariunaa
2017/10/14 at 09:35
Uyanga Bold
Н.Б. Чимгээ
2017/10/14 at 10:25
SSS
Doljmaa Saizmaa
2017/10/14 at 10:31
Asuudal gedeg ee ehleed oilgulah yum bn daa teriig oilgoson tohioldold asuudal uusehgui bh oo
Donogor Erkhembayar
2017/10/14 at 12:01
Myangaa Batnyam
Uchki Uchkina
2017/10/14 at 16:14
Chimgee Chimgee, Bayarmaa Tuvshinsaikhan