Урьд хожид үзэгдэж харагдаагүй эрүүтэй, үлэмж том матрыг санагдуулам төрхтэй загас Сингапурын оршин суугчдыг багагүй сандаргаад авчээ. Энэ тохиолдлыг байгалийн ёс жамаар тайлбарлаж болохоор: хүн амьтныг айлгаж орхисон араатан гэрээсээ 15 мянган километр хол замыг туулжээ.
Матрыг санагдуулам аварга том загасыг Сингапурын Макритчи ус хадгалах байгууламжийн эргээс олжээ. Аймшигтай амьтны сэгийг Сингапурт амьдраад удаж байгаа 31 настай шотланд бүсгүй Кэрен Литгоу анх олж харсан байна. Бүсгүй “түүхээс өмнөх” амьтан гэж хэлээд олон нийтийн дунд буруу ойлголт төрүүлжээ. Үнэндээ уг амьтан маш орчин үеийнх гэнэ: хуягт цурхай эсвэл Миссисипийн хуягт загас байж болно гэсэн таамаг дэвшүүлээд байна.
Уг загас АНУ-д нутагшсан буюу Сингапураас 15 мянган км-ийн зайд амьдардаг амьтан. Энэ улсад яаж яваад ирснийг хэн ч хэлж чадахгүй үлджээ. Хуягт загасны түрс нь маш хортой тул аюулт араатанд тооцогддог. Энэ л шалтгааны улмаас өсөж үржүүлэхээс зайлсхийдэг төрөл, яагаад гэвэл экосистемд аймшигтай үр дагавар үлдээнэ гэж болгоомжилдог ажээ.
“Замаас хол хэвтэж байсан, гэхдээ алсаас харахад мэдэгдэнэ, тэгэхээр олон хүн харсан байх гэж би бодож байна. Замаас хол байсан болохоор тэр болгон очиж үзэхээс төвөгшөөсөн болов уу. Алсаас харахад яг матар шиг хэдий ч нэг л сонин санагдаад байхаар нь очиж үзэхээр шийдсэн юм. Бид нарийхан замаар доошлоод ойртож очиход матар биш нь тодорхой болсон. Яагаад ч юм нэн эртний ховор араатныг санагдуулмаар, амьтны хүрээлэнд л ийм амьтан байдаг байх гэмээр – аймаар том эрүү, шүдтэй. Энд яаж ирснийг би бодоод ерөөсөө олохгүй байгаа”.
“Эхлээд яах аргагүй матар шиг харагдсан” гэж 27 настай Имран Кассим гэх бас нэгэн гэрч ярьжээ. “Биеийн харьцааг, мөн амьтны сэг дутуу байгааг харахад ямар нэгэн амьтан түүнийг бас идэж амжсан ч юм шиг. Их л хачирхалтай хэрэг. Аймшигтай хошууг нь харахаар гүрвэл ч юм уу гэмээр? Би лав загас гэж огт бодоогүй”.
Усны нөөц хариуцсан хотын агентлаг болон Үндэсний паркын зөвлөлөөс хамтарсан мэдэгдэлд уг амьтныг хуягт цурхай болохыг батлан дурджээ. Уг амьтныг “амьд олдвор” гэж үзсэн нь үнэхээр хэдэн сая жилээр манай дэлхий дээр амьдарч байгаа амьтан юм байна. Түүний биологийн бүтэц нэн эртний араатантай тун төстэй, тиймээс эрдэмтэд уг амьтны өвөг дээдсийг судлах боломж нээгдлээ гэж үзжээ. Энэ загас ямар замаар Сингапурт ирсэн талаар хэд хэдэн хувилбар дэвшүүлснээс Сингапурын холбогдох байгууллагууд нэгэн хувилбарыг илүү үнэний ортой гэж үзжээ: хэн нэгэн уг загасыг тэжээж байж, загас хэтэрхий том болоод ирэхээр нь чөлөөлж усанд тавьжээ.
Сингапурын хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэлд бичсэнээр, хуягт загасны жараахайг загасны ямар ч худалдаачнаас авч болдог ажээ. Энэ загас жараахай байхдаа 20 см-ийн урттай байдаг. Уг явдал сингапурын хэвлэл мэдээллээр цацагдаж эхэлсний дараа улсын төр захиргаанаас дараах албан ёсны мэдэгдлийг цацаж ард иргэддээ анхааруулга явуулжээ. “Энэ төрлийн загасыг усан санд чөлөөтэй тавьбал эмзэг байгаа экосистемд, тэр дундаа ургамал, амьтанд аюул учруулах эрсдэлтэй болохыг та бүхэнд анхааруулан сануулж байна”.
Сингапурын хууль тогтоомжид зааснаар, усны амьтныг усанд хууль бусаар тавьсан тохиолдолд 3000 сингапур долларын торгууль оногдуулдаг ажээ.
Ийм амьтан үнэхээр орших боломжтой гэж үү? Уншигч та юу гэж бодож байна?
Г. Гантулга
2021/02/27 at 18:26
Үхснн.Аллигатор гар аквариумд үржүүлж болно.
Elbegzaya Suhbold
2021/02/27 at 22:49
Teneg yumuu arsi ni guujtsan bgazde
Namsraijaw Bayrjargal
2021/02/28 at 12:43
zagas matriin erliiz bnaa hha
Х. Билгүүн
2021/02/28 at 12:46
Tgd ene bdg zags gd bgaguimu bdgui gd bgamu sonin niitlel we. Xaanasch awj blno gxin tgsne sudlax bolomj neegdle gnv. Bdg ym boluu hhe
Baatarzorig Baatarzorig
2021/02/28 at 15:40
Uhtsen matarl bnshd
Baatarzorig Baatarzorig
2021/02/28 at 15:40
Amiin sain har
Saske Ds
2021/02/28 at 16:22
Surtei garcigtai ymbde Singapore cuudiiig aidast avtuuljee edr uu hhah
Dashdondog Dashjamts
2021/02/28 at 19:46
Mutatsid orson matar yum bol uu kkk
Roma Erdembileg
2021/02/28 at 20:16
Матаран загас гэж байдаг штээ
О. Оюунбаяр
2021/02/28 at 22:07
Ам нь цоорхой бн
Сувдаа Баатар
2021/02/28 at 23:21
Baigaal bailguidee ene ertontsodchin bidnii harj uzeegui amitad olon bgaa bidniig ch gesen olj uzeegui amitad olon bgaashd
Baatar Demberel
2021/02/28 at 23:32
Mutatsad orson zagas yum bishvv
Dondiv Enkhbayr
2021/03/01 at 00:54
matartai iluu tostei ymaa
Batbayar Rentsen
2021/03/01 at 02:42
Загаснууд матарнуудтай грүүп шаалцаан хийж дээ хөөрхийс
Battumur Temuujin
2021/03/01 at 09:32
Онгорхой амтай загас гэж юу байхав дээ
Monhoo Monhbileg
2021/03/01 at 11:33
Amniihn doodln hondiin bhguu bnshd
Borte Borte
2021/03/01 at 12:49
Harvaas huuramch baihad chin 🤣👍
Э. Түвшинсанаа
2021/03/01 at 13:57
Ийм загас байдаг шдээ
Uure Uure
2021/03/01 at 14:16
Sonin aimtan be
Amaraa
2021/03/01 at 15:19
Zagas matar hoer l um humaa niiluuleed garsan tul ne ym bishvv
Lhagvatsend Lhaagii
2021/03/01 at 19:43
Арслан толгойтой загасны хөшөөтэй тэр нь сингапурт очсон хүмүүсийн зурагны пон нь болдог биздээ тэгэхлээр синга загасанд л но бна да хахаха
Tugynn
2021/03/01 at 23:52
scp-939
Tumurchudur Ganbold
2021/03/02 at 00:24
odoo tsagaar matar zagas 2iin erliz
Babuur Bnn
2021/03/02 at 01:20
Matar bn gej harlaasde hha
Altann ShaGai
2021/03/02 at 02:20
Erdemted mutatsad oruuld c haytsnig bvv med shdee
Nadmidtseren Basbayar
2021/03/02 at 09:45
Лусын дагина байна хха