2 сая гялгар уут өдөр болгон дэлхий дахинд хог болон хаягдаж байна. Хэдэн жилийн турш овоолсон хуванцар – төсөөлөхөд ч бэрх. Эрдэмтэд энэ их устгадаггүй хогноос хэрхэн салах арга замыг эрэлхийлсээр, харамсалтай нь уг асуудал дэлхийн дахины хэмжээнд яригдаж байна. Дуулгах мэдээ гэвэл уг асуудлыг нэгэн өтний тусламжтайгаар шийдэж болно. Энэ гэнэтийн нээлт нь эрдэмтдийг судалгаа шинжилгээ хийхэд хүргэсэн, тэд ч ажлынхаа эхний үр дүнг тайлагнаж эхэлжээ.
Та бүхэндээ “бие жижиг ч бэлчээр томтой” өтийг танилцуулах гэж байна. Биднийг хуванцар хогноос салгах баатар өттэй танилцана уу.
Тус өт нь угтаа бол төөлүүр хорхой юм – лавын өт хэмээх нэртэй. Зөгийн үүрэнд үүрлэж зөгийн лаваар хооллодог: мөн уг өтийг зарим нэг амьтан тэжээдэг хүмүүс, жишээ нь гүрвэл тэжээдэг хүмүүс хоол хүнс болгон худалдаж авдаг байна. Зарим нэг туршилтуудаас харахад лавын өт нь хортон шавьжны үүргийг ч гүйцэтгэж байгааг тогтоожээ. Бидний хэлснээр уг өт нь манай дэлхийг хуванцар хог хаягдлаас аварч чадна.
Бидний танилцуулах өт хуванцар эд зүйлийг боловсруулж шингээх чадвартай. Уг чадварыг нь санамсаргүй байдлаар олж тогтоожээ. Профессор Federica Bertocchini бол зөгий үржүүлэгч, тэрээр лавын өтийг хуванцар саванд хийгээд орхижээ. Хэсэг хугацааны дараа хуванцар сав нь энд тэндээ цоорсон байгааг анзаарсан байна. Ингээд өөр нэгэн эрдэмтэнтэй хамтран судалгаа хийж эхэлжээ. Тэрээр Паоло Бомбелли (Paolo Bombelli ) болон Кристофером Ж. Хау (Christopher J. Howe) нартай хамтарсан туршилтын явцад 100 өтийг ашиглаж – гялгар уутанд ямар нөлөө үзүүлэхийг ажигласан байна.
Гялгар уутанд өтнүүдийг хийгээд ажиглахад 40 минутын дараанаас эхлээд уутанд нүх гарч эхэлжээ. 12 цагийн дараа гэхэд гялгар уут 92 мг-аар багассан байв. Өтнүүд үнэхээр гялгар уутыг идэж байв, тэдэнд гялгар уутны химийн орц ямар нэгэн нөлөө үзүүлэхгүй байгаа нь илт.
Гялгар болон хуванцар эдлэлийг боловсруулж чадаж байгаа өтний ферментэд нууц оршиж байна гэж эрдэмтэд үзэх болжээ. Үүнээс гадна тэд аль эртнээс лаваар хооллож ирсэн буюу “байгалийн гаралтай хуванцар”-аар хооллож ирсэн амьтан ажээ.
Эрдэмтэд фермент хэрхэн ажиллаж байгааг мөн өтний гялгар, хуванцар эдлэл болосвруулж байгаа явцыг нарийвчлан судлах ажилдаа оржээ. Тэд дэлхий дахиныг хуванцар хог хаягдлаас салгах арга замыг хайж байна.
Та өөрийнхөө хэмжээнд гялгар уут, хуванцрын хэрэглээг хянаж чаддаг уу? Энэ төрлийн хог хаягдлыг устгах өөрийн гэсэн арга барилтай юу? Мэдлэг, туршлагаа бидэнтэй коммент хэсгээр хуваалцаарай.
Гоё
Гайхмаар
Ха Ха
Тэнэглэл
Бахархмаар
Харамсалтай
Буруу
Хөөрхөн
Bayasgalan Oyunaa
2019/03/12 at 10:14
Bolohoo baigaad Burhan uuruu zohitsuulj bh shig bndaa
Лхамаа Пүүжээ
2019/03/12 at 10:14
ter utiig chini urjuuleheer yum bna daa
Байкалка Байгаль
2019/03/12 at 10:18
Yaag aimshgiin kino shig urjseeer bgaad idseer baigaad suulde bidniig idchuul yaaanaaaa… genet tiim bodol tolgoid orchlooo
Demeanor Javkhaa
2019/03/12 at 10:25
Даавуун болон цаасан уут гараад ирэхээр сөрсөн базаа хийгээд бгам биш үү ?
Dolgorsuren Oidov
2019/03/12 at 10:28
shan l medee bna
Tamir Gantumur
2019/03/12 at 10:29
hudlaa hudlaa gyalgar uutaa zarah gej l iim yum bichij bgaan
Lkhagva Lodoisambuu
2019/03/12 at 10:32
Яамайдаа сайхан мэдээ бнаа
Санаа зовоод нойргүй хонож байсан юм ха ха
А. Сэк
2019/03/12 at 10:34
УИХ д хэл тэжээ гэж хэл наад гишүүд чинь ёстой тэжээж яах юм чинь
Dorjdagva Khuvkhukh
2019/03/12 at 10:35
Dawraad maniusiig idchvl yahin xxa
Patrick Enkh
2019/03/12 at 10:35
Gilgar uut hereglej bsnaar zuer oorsdo neg daavu uut avj ojood hiijej
Lg Lhamaa
2019/03/12 at 10:37
hudlaa x2
Гэрэлчимэг Гэрлээ
2019/03/12 at 10:42
Odoo tegeed ut vrjvvleh ym bnldaa xaxa
Б. Болдбаатар
2019/03/12 at 10:47
Хаанаас авж тэжээх вэ? Утас аа
Erdenechuluun Tsendjav
2019/03/12 at 10:59
сайхан мэдээ бна
Bee Queen
2019/03/12 at 11:01
одоо тэгээд тэр өтөө үржүүлээд бхаас яахав хха
Suwd Pearl
2019/03/12 at 11:09
Бас тус болдог от гарч угуй ээ тэгээд бас л хорсонд шингэнэ дээ гэхдээ тээрэмдээд идчихсэн юм гайгуй бх аа ялгадас л ккк
Ордны Зүүлт
2019/03/12 at 11:13
7 тэрбум хунээс гарсан гялгар уут идэж барах уу
Oyumaa Baatar
2019/03/12 at 11:15
Baigali hamgaalagchdaas iluu ajlaad surhii l ut yum ?
Kelly Tsujimoto
2019/03/12 at 11:27
Үнэн л юм бол сайхан мэдээ бн
Чимка Номиушка
2019/03/12 at 11:36
Hog idseer bgaad aimshgiin kinonih shig tom amitan bolchihood humuusiig idwel yanaa.iiii…Uguidee l amitan hun horduuldag hortoi ut boloh bhdaa.Hogoo angilj bolovsruulaad dahin ashiglaj chadahgui utund naidaj suuh ch gjdee.Mnai teneg 76 heruulees busdiig hiij chadahgui yandaa yana.
Гавиймаа Гонио
2019/03/12 at 12:01
дахин боловсруулах нь зөв байхдаа
Batpvrew Nergvi
2019/03/12 at 12:11
mongoliin tsag agaarl hetsvv bhdaaa
Бор Хүү
2019/03/12 at 12:14
Өтөндөө баригдаж үхэхийн бна л да
Ganzorig Gangaa
2019/03/12 at 12:15
Tegvel horigoo tsutslahiimuu
Bat Daagii
2019/03/12 at 12:42
Өт идэхийг нь хүлээгээд байх уу? Эсвэл байгаль дэлхийдээ ээлтэй уут сав хэрэглэх нь дээр үү?бодоорой залуусаа….
Peaceful Sky
2019/03/12 at 12:43
Ymar shaadiin be sda iddeg ot himiin argaar gargaj awch urjuulleech gsn biologiin zewseg ayultai shuu
Davaasuren Khaidav
2019/03/12 at 12:48
Би одоо иджил байүдээ
Япон Чанар
2019/03/12 at 13:01
Африкт япончууд пластик хог булаад зүлэгжүүлж байгааг тв-ээр үзэж байсан юм байна.
Ц. Мөнх-эрдэнэ
2019/03/12 at 14:04
Гялгар уутыг өт идэн өтийг хятадууд идэн энэ одоо юу бэ
Chimidtsogzol Angaa
2019/03/12 at 14:58
unen bol saihan l yum bna daa
Solar Moon
2019/03/12 at 15:01
delhiig avraad duusah ued amitad ustaad ut l uldeh n de :P
Uugii Undraa
2019/03/12 at 15:01
уг нь энэ хальсан уутыг замбараагүй хаяхаа л больчихвол ямар ч асуудал гарахгүй юм байгаамшд
Suuri Shuri
2019/03/12 at 15:05
Дараа нь дийлдкү ээмр өттэй болчих вий дээ
Мөнх Болор
2019/03/12 at 15:28
Тгд дүүүрэнн өт болчхвл яахын??
Энхтөр Отгонжаргал
2019/03/12 at 15:47
Hytadad joom vrjvvlj odort 100tonn hog ustguulj bshd
Oyumaa Damdin
2019/03/12 at 16:07
Бурхандаа баярлалаа . Хүний тарьсан гайг цэвэрлэж бай гэж бүтээчихсэн байж шд????
Nyamaa Ragchaa
2019/03/12 at 16:10
Manaih mod bagatai uls baij tsaas xeregle gd bdg n bas l unetei tsaas xudaldaj awch ulam l yaduurah bhda
Handaa Boldbaatar
2019/03/12 at 16:46
Goy ym bn
Чулуунцэцэг Чука
2019/03/12 at 16:57
сайхан мэдээ бна
Чадраа Psychologist
2019/03/12 at 20:01
Баатар өттэй танилцахад таатай байлаа??
Per Ganbat
2019/03/12 at 20:10
тэр өтийг дараа н яаах уу.
Г. Шижирцом
2019/03/12 at 22:23
Ter ot n bid bvgd oorsdoo shvv dee.zaabal 2059 on boltol hvleeh yu bn.gyalgar uutiig zob zohistoi heregleed hayad surchuul hedhen jil l hangalttai baih.
Yuko A Yuko
2019/03/12 at 22:30
gahai idchdi bnleshd
Мягмаржав Оюунчимэг
2019/03/12 at 22:41
hha hze hoino medee orj irleedee nileen deer unshij bsim bn
Б. Гэрэлтуяа
2019/03/12 at 22:45
Woow
Каптайн Энхтулга
2019/03/12 at 22:51
Каптайн Энхтулга
2019/03/12 at 22:52
Baigal eh gaihalt uma.
Ваанжил Энхтуяа
2019/03/12 at 23:16
Хүн төрлөхтөнд…аюул нүүрлэх өт …өнөөдөр уут идэж байгаа бол…
Chimed Ochirbat
2019/03/12 at 23:21
Унэн байх болтугай
Ц. Галмандах
2019/03/12 at 23:22
Gyalgar uutand durtai ut gj bdg.mvv haha
Young Young
2019/03/12 at 23:23
От нь аймаар бишуу
Соко Соко
2019/03/12 at 23:56
дараа нь гахаигаа иднэ тээ ..ккк…
Алтантөгс Лхагвасүрэн
2019/03/13 at 00:51
хэхэ уутаа ашиглах арга юуу нь өт
Палай Бүжиймаа
2019/03/13 at 01:15
Ашгүй дээ. Тээ. Байгаль дэлий маань маань цэвэрлэгдэх юм байна.
Pu Dl
2019/03/13 at 01:55
Yun hoorhiin be baigali uuruu buteesen bna shde❤️?❤️
Ganbold Batbold
2019/03/13 at 03:33
gyalgar uutnii reklam shig l sonsogdoj bn!!!
Munkhtur Enkhtaivan
2019/03/13 at 05:51
Tegeed ygad uutnii hog ni bagasahgui bgan.esvel terige urjuuleh gj bgamu
Алтаншагай Электро
2019/03/13 at 09:02
Хөөрхийс өлсөхийн эрхээр идэж бга биз гээш ??
Uuganbayr Chuluunbat
2019/03/13 at 09:53
Uut idsen utiig tegeed ymar amitan idexiin
Hurlee Hurlee
2019/03/13 at 10:00
гялгар уут идэж бна гэдэг чинь удахгүй бетон арматурыг төвөггүй идэх л юм байна доо аюулын харанга ч дэлдэх нь дээ
Мөнгөнсүх Балдорж
2019/03/13 at 10:25
Ali neg sangaas mongo bosgood tender zarlaaad mongoldoo urjuuleed ????? delhii sonono laagaa beld gdg shig l shaahinmaaa
Батаа Батка
2019/03/14 at 20:07
daraa ni delhii otondoo iduuljee
Батаа Батка
2019/03/14 at 20:07
awilgachdiig iddeg ot bwal
Ochirbat Mishig
2019/03/14 at 21:22
Оор юм бас идэж таараадаа
Болдбат
2019/03/15 at 13:23
Гялгар уут нь угаасаа органик бодис юм. Манай хашаанд шороонд даруулсан гялгар уут 1 жилийн дотор юу ч үгүй өмхөрч хөрсөнд шингэсэн байна. Монгол улс хэт том газартай. Уул уурхайчид цаана чинь хэдэн мянган га газрыг мод, ургамал, голтой нь хамт сүйтгэж байхад Улаанбаатарт байгаа бид нар 5 га газарт хогоо булшилаад яваад байж яагаад болохгүй юм. Буурай хөгжилтэй бүдүүн тойм оронд амьдарч байж нэг их нарийн ширийн юм ярих юм. Байгаль эх өөрийгөө хэзээ ч сэргээгээд авна. Тийм их санаа зовоод байвал хүн оршуулах үедээ булшны газар битгий ух. Цогцосоо чандарлаад голд цац.