Өнгөрсөн жил энэ дэлхий дээрх бүтэн хагас сая хүнд шинээр хорт хавдар илэрчээ. Хорт хавдар бол хамгийн эмчилгээ муу авдаг өвчний нэг. Хамгийн аймар нь хорт хавдраар хүүхэд өвчилдөг явдал юм. Хүүхдийн амьдралыг сүйрүүлсэн энэ тоо хэмжээг харсан хүн болгон аймшигт автах билээ.
Одоогоор хорт хавдрын эсрэг эрдэмтдийн маань тэмцэл томоохон амжилтад хүрч чадахгүй байгаа боловч урьдчилан сэргийлэх талаар олон шинэ зүйл мэддэг боллоо.
Анагаах ухаан одоо цагт хорт хавдрын тухай маш их мэдээлэлтэй болсон байна. Жишээ нь түүний үүсэх, бий болоход хэд хэдэн нөхцөл их нөлөөлдөг байна. Судалгаагаар хорт хавдар нь зөвхөн удамшил, амьдарч буй орчин төдийгүй бидний юу идэж байгаагаас ихээхэн шалтгаалдаг гэнэ.
Хүүхдэд хортой хүнс
Хүүхдүүд дуртай боловч нефть агуулдаг учир хорт хавдар үүсгэж болох хэд хэдэн амттанд таны анхаарлыг хандуулах гэсэн юм.
Энэ харахад хоргүй, энгийн амттан маань ямар гэгч үр дагаварт хүргэдэг тухай мэдээд үнэнхүү дургүй хүрсэн билээ. Энэ чинь хориотой биз дээ, яагаад чөлөөтэй зарж болоод байна вэ?
Амттан үйлдвэрлэгч нар хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр рекламаа явуулахын тулд асар их мөнгө цацаж байдаг билээ. Тэд өөрийн бүтээгдэхүүнтэй тоглоом, хувцас ч хийж зарна. Кинонд, видео тоглоомд бүтээгдэхүүн нь гарахад мөнгө төлнө. Хүүхдэд зориулсан амттан үйлдвэрлэдэг үйлдвэрлэгч нар рекламанд л гэхэд жилд 10 тэрбум доллар зардаг байна.
10 тэрбум долларыг бидний хүүхдүүд маань кока-коланаас их сахартай, “эрүүл” ундаа, бамбарууш хэлбэртэй чихэрлэг чихэр печень зэрэгт дуртай болоход зориулагддаг байна. Хүүхдэд хандсан маркетинг хамгийн сайн нөлөөлдөг бөгөөд хүүхдийн тархи оюун тэдний тэр айхтар заль мэхийг ялгах хэмжээнд хөгжөөгүй байдаг билээ.
Харин мэргэжилтнүүд эдгээр амттан нь хүүхдийн хэт идэвхтэй байдал, зөрүүд зан, харшил, бүр хорт хавдрын эх суурь байж болно гэж үзэж байна.
1. Ууттай янз бүрийн жигнэмэг
Анх харахад энэ нь цүнхэндээ хийгээд авч явахад амар, хамгийн гол нь удаан мууддаггүй эвтэйхэн эд мэт санагдана. Хүүхдэд зориулсан учир ямар ч аюулгүй гэж бодогдох нь хамгийн муухай худал зүйл билээ.
Үнэндээ огт тийм биш юм. Ийм жигнэмэгт маш их хэмжээний сахар, өндөр хэмжээний фруктоз агуулсан эрдэнэ шишийн сироп, декстроз, бүр TBHQ хэмээх химийн нэгдэл байх ба энэ нь нефтиэс гаргаж авдаг, хүүхдийн эд эрхтний эд эсэд муу нөлөө үзүүлдэг бодис юм.
Олон эмч, эм судлаачид дуугүй байж чадахаа больж лабораторийн үр дүнг зарладаг болж байгаа бөгөөд хэн нэгнийг зөвхөн ийм бүтээгдэхүүнээр хооллоход удалгүй хараагүй болж, элэг томрон, татдаг болж улмаар үхнэ гэдгийг судалгаа харуулсан байна.
Сахар нь элэгний гол дайсан бөгөөд хүүхэд чихрийн шижин өвчтэй болоход хамгийн гол нөлөөлдөг зүйл юм. Одоо цагт хүүхэд чихрийн шижингээр өвчлөх нь урьд өмнө байгаагүй хэмжээгээр их болсон бөгөөд цаашид ч өсөх хандлагатай байна.
2. Резинэн чихэр
Би өөрөө энэ чихрэнд их дуртай болохоороо энэхүү нээлт маань тун эвгүй нээлт болсон гэхэд болно. Резинэн чихрийн амтыг эритрозин хэмээх нефтиэс гаргаж авдаг бодис бий болгодог байна.
Эритрозинийг нэгэн үе гоо сайхны бүтээгдэхүүнд хэрэглэхийг хориглож байсан бөгөөд бамбай булчирхайн хавдар үүсгэдэг гэдгийг тогтоожээ. Хэрвээ энэ нь арьсанд аюултай юм бол бидний ходоодонд яаж нөлөөлөх нь ойлгомжтой.
3. M&M’s
Энэхүү үсэгтэй жижиг чихрийг хүмүүс олон арван жилийн турш амтархан идсээр байдаг. M&M’s анх 1941 онд бий болсноос хойш одоо дэлхийн 100 гаруй улсад зарагдаж байна. Энэ алдартай чихэр нь багахан шоколад агуулах ба үлдсэн нь тэр чигээрээ химийн бодис юм.
Судалгаагаар энэ чихрэнд өнгө оруулагч Е 171, Е 104, Е 129, Е 122, Е 124, Е 133, Е 110, Е 102 байдаг нь тогтоогджээ. Эдгээр химийн бодис нь хүүхдийг цочир түргэн, түгшүүртэй зан ааштай болоход нөлөөлдөг байна. Мөн энэ чихрэнд байх зарим бодис тархины хорт хавдрын эх үүсвэр болох магадлал бий. Мөн ДНХ-д гэмтэл учруулж болзошгүй.
4. Cheetos
Cheetos-ын бүтцэд Yellow 6 гэсэн тусгай нэртэй хиймэл өнгө оруулагч байдаг гэдгийг мэдэх үү? Тэгвэл энэ өнгө оруулагчийг нефтиэс гарган авдаг байна.
Бас энэ “чипс”-т метилбензоат болон этилийн тос метилфенидат бий.
5. Teddy Grahams
Энэ жижигхэн бамбаруушийг идэх дуртай хүнд анхааруулахад: энэ нь TBHQ хэмээх бодисоор баялаг бөгөөд энэ бодис нь лабораторийн хархад ходоодны хорт хавдар үүсгэсэн (батлагдсан) билээ.
Мөн энэ нь ДНХ-г гэмтээж, хүүхдийн амьсгалын замыг дарангуйлна. Мөн хүүхдийг хэт идэвхтэй, аймхай, түгшүүртэй болгодог байна.
Харамсалтай нь хүнсний бүтээгдэхүүн, тэр дундаа хүүхдийн хүнс үйлдвэрлэгч нар хиймэл өнгө оруулагч ашигласан хэвээр байгаа нь үр хүүхдийн маань эрүүл мэндийг аюултай эрсдэлд оруулсаар байна.
Эдгээр амттанг хэрэглээд ямар үр дагаварт хүрч болох тухай оройтоогүй дээрээ бодож үзээрэй гэж гуйж байна. Өөрийн болон үр хүүхдийнхээ эрүүл мэндийг эргэлзээтэй ийм хүнсээр бүү эрсдэлд оруулаарай. Таны хүүхэд өнгөлөг жимс, ногоо идэж байх нь илүү дээр юм шүү.
Энэ нийтлэлийг найз нөхөдтэйгөө хуваалцаарай, эргэн тойрныхон тань бүгд эрүүл байх болтугай.
Гайхмаар
Буруу
Харамсалтай
Тэнэглэл
Ха Ха
Хөөрхөн
Гоё
Бахархмаар
Tsolmon Davaa
2018/04/01 at 10:10
Gerel Tsolmon Enkh Tsolmon Claridge dashdorj
Bebe Batjiguur
2018/04/01 at 10:12
Anar Jiguur Battulga
Халиун Сиси
2018/04/01 at 10:14
Lkham Lkham
Bolortuya Sundui
2018/04/01 at 10:15
Khulan Ulziimunkh
Purevsuren Davaadorj
2018/04/01 at 10:15
Nancy J Kim Boloroo Jagaa
Bolortuya Sundui
2018/04/01 at 10:15
Michidmaa Enebish
Bolortuya Sundui
2018/04/01 at 10:16
Б.Э. Есөн-эрдэнэ
Dashnyam Jargalmaa
2018/04/01 at 10:16
Baamaa Omatsvri Tungalag Baatar Battuya Erdenebat Enhzaya Zaya
Sarantuya Norov
2018/04/01 at 10:16
Bolormaa Norov
Аймэн Тилэугавил
2018/04/01 at 10:20
Aybolat baarni
Otgoo Otgoo
2018/04/01 at 10:26
Angarag Dalkhsuren Саранзаяа Гансүх
Жавхаа
2018/04/01 at 10:26
юу вэ барнид би дуртайшдээ
Myagmarsuren Tardai
2018/04/01 at 10:26
Tseku Tseegii
Г. Дуламсүрэн
2018/04/01 at 10:26
Ss
Amgalan Amaa
2018/04/01 at 10:26
barni mun uu
А. Уянга
2018/04/01 at 10:27
Б. Өлзиймаа
Lhagva Nyamaa
2018/04/01 at 10:27
Batdorj Puntsagbaljir. Harj bnu barni bn
Narangerel Bolorkhuu
2018/04/01 at 10:30
Оюу Ка
Anudari Svvngegeen
2018/04/01 at 10:30
Amarsanaa Amu
Gafu Esenbek
2018/04/01 at 10:35
Janargul Esenbek
Lolo White
2018/04/01 at 10:40
Есү Золбоо
Aagii Ufc
2018/04/01 at 10:41
barni bishe
Байды Зориг
2018/04/01 at 10:48
Bilgee Biki
Bayaraa Bayarmaa
2018/04/01 at 10:50
Gadnaas oruulahgui gd horichih heregtei shuu de. Manaihan uursduu hiij chadna shu de. Bid undesnii uildber.n chiher jimsee idseer irsen hordoj uhej hort habdar gehiig medehgui irsen.
Б. Дэмбэрэлсүрэн
2018/04/01 at 10:55
Цээгий Эрхээ
Б. Цэрэндолгор
2018/04/01 at 10:56
Э. Загдсүрэн
Т. Бадамцэцэг
2018/04/01 at 10:57
Muugii Uuganbayr
Э. Бямбадолгор
2018/04/01 at 11:16
сс
Г. Мягмаржав
2018/04/01 at 11:19
яагаад хортой гэдгийг нь батлаад байхад оруулж ирээд байдаг юм бэ.мэргэжлийн хяналтынхан ажлаа хийгээчээ.бид нар нээрээ үндэсний үйлдвэрийн чихэр ,боорцог,гэрийн боорцог талх идэж өссөн.идсээр ч байгаа .тээглэ гээд муудсан юм алга.балиар рекламаар хүүхэд хуурахаа болимоор юмаа
Базаргүр Баттүшиг
2018/04/01 at 11:27
Ариун Болдхүү.
Цээгий Цогбаяр
2018/04/01 at 11:29
Boloroo Tsogbayar
Sarah Sh
2018/04/01 at 11:37
Uka Uuganaa GanTuya Chuluungerel Н. Уянга
Gerlee Gr
2018/04/01 at 11:49
Ganbaatar Tuya
Ariuntuya Chilaajav
2018/04/01 at 11:53
Миний хүүхэдүүд анхааралдаа аваарай
Б. Давааням
2018/04/01 at 12:01
Б.Өэлүн
Tsegii TseGi
2018/04/01 at 12:17
Ene ulsad chini er ni horgvi hvns bga yumuu.airag svvndee hvrtel esen busiin yum holino.yu idehee ch medehee bailaa.
Nandinerdene Nandinerdene
2018/04/01 at 12:19
Ану Ка unshaarai minii ohino
Ayushma Bat
2018/04/01 at 12:24
Tsatsaa Tsatsral
М. Сэргэлэн
2018/04/01 at 12:32
Tsambaa Tuya
Ганболд Мөнхбат
2018/04/01 at 12:37
М. Лхагважаргал
Enkhtsetseg Batbold
2018/04/01 at 12:41
m&m, rezinen chiher, chips, pecheni. Er ni E indeksgui buteegdehuun hovor bdagshdee
Б. Өлзиймаа
2018/04/01 at 12:44
Goo Soko
Б. Сэлэнгэ
2018/04/01 at 12:45
Tseegii Tumendelger
Gunbat Miigaanaa
2018/04/01 at 12:47
Tsagaantumur Narmandah unsh chinii oxindoo awchirdag zuils bgaz
Д. Т. Мягмарсүрэн
2018/04/01 at 12:47
Baagii Maagii
Lotus Lotus
2018/04/01 at 12:48
Ss
Amaraa Amaraa
2018/04/01 at 12:55
Eo ene chin tegeed huuhduud avch uguh yum bga yum uu ymar aimaar yum be bid nar chin dandaa l hortoi bodis aguulsan huns heregleed bga yum bna shuu dee
Amaraa Amaraa
2018/04/01 at 12:56
Bur oruulj irehee bolchihoj boldoggui yumuu
Sea Marvel
2018/04/01 at 12:57
Н. Гоо
Ө. Батцэнгэл
2018/04/01 at 13:02
Цагаан идээ л хамгийн хэрэгтэй дээ.
Ө. Батцэнгэл
2018/04/01 at 13:03
Монголд хожуу орж ирж хvvхдэд хор хенеел нь мэдэгдээгvй байгаа учираас одоо болтол оруулж ирж байгаа.
Н. Гоо
2018/04/01 at 13:17
Medmeer yum bn haira ohindo ogmorgui yum bn ?
Solongo Sukhee
2018/04/01 at 13:21
Ч Ч. Ариука
Chuka Tumenkhuu
2018/04/01 at 13:28
Zovhon mongol hvnsee ideh bolood bsin bolood irsin boljil taraa
Tilyegyen Aybolat
2018/04/01 at 13:30
Hairan yum ??
Л. Мөнхнаран
2018/04/01 at 13:40
Мөнхцэцэг Борхүү
Erkhembayar Erkhemee Bayasgalan
2018/04/01 at 13:43
uursdui malaa mallaj svvgee tsagaan ideegee uursduu hiij heregleh ni l hamgiin naidwartai ervvl hvns ym bn nvvdelchin ugsaatai hvmvvs nvvdelchinè boliod suurind shiljsen ter tsagaas l eldew ynziin uwchin emgegt nerwegdej ilvv ih uwduh bolson ym shig
Erkhembayar Erkhemee Bayasgalan
2018/04/01 at 13:43
uursdui malaa mallaj svvgee tsagaan ideegee uursduu hiij heregleh ni l hamgiin naidwartai ervvl hvns ym bn nvvdelchin ugsaatai hvmvvs nvvdelchinè boliod suurind shiljsen ter tsagaas l eldew ynziin uwchin emgegt nerwegdej ilvv ih uwduh bolson ym shig
Naranchimeg Naranchimeg
2018/04/01 at 14:16
Belle Zulaa Oogii Oogii
Gonchig Altai
2018/04/01 at 14:19
horgvi hvns algaa gadnaas oruulahgvi l baih heregtei
Uranchimeg Gantumur
2018/04/01 at 14:25
Tsengel Tsengel
Khishka Hishka
2018/04/01 at 14:31
Khuyagaa Smith
Galdanbat Barsuren
2018/04/01 at 14:44
Tumenjargal Toogoo
Eegii Egii
2018/04/01 at 15:04
Jims nogoog hurtel ynz buriin yumar borddog gsn.yu idh yum be.
John Rambo
2018/04/01 at 16:08
Puugii Baatarsuren
Bodol Ooko
2018/04/01 at 16:32
Erdenetuya Byambadorj
Enhee Enhee
2018/04/01 at 17:12
Enhee Enhee
Enny Khak
2018/04/01 at 17:32
Б. Билгүүн
Буяннэмэх Бурмаа
2018/04/01 at 17:54
Buyannemekh Undarmaa
Нямаа Даш
2018/04/01 at 18:37
Буяа Эва
Нямаа Даш
2018/04/01 at 18:37
Буяа Эва
Буяа Эва
2018/04/01 at 19:53
htsumbe te
Нямаа Даш
2018/04/01 at 19:56
Тх
Kévine Krurte
2018/04/01 at 21:18
Өөрсдөө хийчье амарханшдээ
Цэнд Түмэнцогт
2018/04/01 at 21:59
Хүнсний том супермаркт ороод сайн хараарай хүн идэх хоол хүнс үнэхээр ховор үүү.
Цэнд Түмэнцогт
2018/04/01 at 21:59
Хүнсний том супермаркт ороод сайн хараарай хүн идэх хоол хүнс үнэхээр ховор үүү.
Цэнд Түмэнцогт
2018/04/01 at 21:59
Хүнсний том супермаркт ороод сайн хараарай хүн идэх хоол хүнс үнэхээр ховор үүү.
Цэнд Түмэнцогт
2018/04/01 at 21:59
Хүнсний том супермаркт ороод сайн хараарай хүн идэх хоол хүнс үнэхээр ховор үүү.
Гэрэлчимэг Ганхуяг
2018/04/01 at 22:16
Батбаяр Бат-Эрдэнэ
Гэрэлчимэг Ганхуяг
2018/04/01 at 22:16
Батбаяр Бат-Эрдэнэ
Selenge Seke
2018/04/01 at 22:35
Өө одоо угаасаа үндэсний үйлдвэр гээд байгаа Монгол печень, зайрмаг, ундаанд хүртэл Е байна. Бүр хамгийн хөгийн нь сүүлийн үед гарч байгаа талх боов нь хүртэл Е тэй. ???
Selenge Seke
2018/04/01 at 22:35
Өө одоо угаасаа үндэсний үйлдвэр гээд байгаа Монгол печень, зайрмаг, ундаанд хүртэл Е байна. Бүр хамгийн хөгийн нь сүүлийн үед гарч байгаа талх боов нь хүртэл Е тэй. ???
Selenge Seke
2018/04/01 at 22:38
Сүүлийн үед гарсан тэр үндэсний үйлдвэрлэл гээд байгаа талх боов нь хүртэл Е агуулсан. Эрүүл юм угаасаа байхгүй. Тэр гүзээлгэнэтэй гоё энэ тэр гэсэн балиар тарагнуудых нь найрлага гэж ёстой хөгийн ???
Chimgee Bat
2018/04/01 at 22:50
Zagaa Lhagvaa, Мягмарсүрэн З.
Tseemaa Agvaandorj
2018/04/02 at 00:01
Хорьж чадахгүй ээ. Томчуулын бизнёс явж бгаа.бид даанч цөөхүүлээ болохоор танил нь ойртоод .хэрэглэгчдийн боловсрол өндөр бгаад худалдаж авахгүй бх хэрэгтэй.
О. Алтангэрэл
2018/04/02 at 08:14
Boldoo Nandia
Pagamdulam
2019/10/20 at 21:03
Ymar aimr ym be